ค้นหาข้อมูล คลิก!สังคมศาสตร์ รัฐศาสตร์ การเมือง เศรษฐศาสตร์ >>
กรณีปราสาทพระวิหาร
ข้อมูลที่ประชาชนไทยควรทราบ เกี่ยวกับกรณีปราสาทพระวิหาร และการเจรจาเขตแดนไทย - กัมพูชา
50 ประเด็น ถาม-ตอบ กรณีปราสาทพระวิหาร
สรุปข้อมูลสถานะของคดีตีความคำพิพากษาคดีปราสาทพระวิหารปี
2505
ลำดับเหตุการณ์ที่สำคัญเกี่ยวกับปราสาทพระวิหาร
กระทรวงการต่างประเทศ
ความเป็นมาของ MOU 2543
ประมาณปี 2537 หลังจากที่ประเทศกัมพูชาสามารถจัดการปัญหา
การเมืองภายในและมีการจัดตั้งรัฐบาล รัฐบาลไทยและรัฐบาลกัมพูชา
ได้เริ่มเจรจาปัญหาเขตแดนอีกครั้ง เหตุผลหลักที่ประเทศไทยต้องการเจรจา
ปัญหาเขตแดนกับกัมพูชา คือ
1. หลังจากศาลโลกพิพากษาในปี 2505 ประเด็นปัญหาเรื่อง
เขตแดนไทย - กัมพูชา ถูกละทิ้งเป็นเวลานานกว่า 30 ปี
2. เหตุการณ์สู้รบระหว่างทหารไทยกับลาว บริเวณบ้านร่มเกล้า
ชายแดนจังหวัดพิษณุโลก ทำให้รัฐบาลตระหนักถึงความสำคัญของปัญหา
เขตแดนและนำไปสู่ความจำเป็นในการดำเนินการแก้ไขปัญหาเขตแดนกับ
ประเทศเพื่อนบ้าน
3. รัฐบาลมีนโยบายไม่ให้เรื่องเขตแดนกลายเป็นประเด็น
ทางการเมือง แต่เป็นเรื่องของกฎหมายและเรื่องทางเทคนิค
4. รัฐบาลตระหนักถึงความจำเป็นที่จะใช้กฎหมายระหว่าง
ประเทศในการเจรจาเขตแดน
ดังนั้น เมื่อวันที่ 21 มิถุนายน 2540 พลเอก ชวลิต ยงใจยุทธ
นายกรัฐมนตรี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศของไทยและกัมพูชา
ได้ลงนามในแถลงการณ์ร่วมเพื่อจัดตั้งคณะกรรมาธิการร่วมจัดทำ
หลักเขตแดนสำหรับเขตแดนทางบก (Joint Statement on the Establishment
of the Thai - Cambodian Joint Commission on the Demarcation for
Land Boundary) ต่อมาในการประชุม คณะกรรมาธิการร่วมฯ ครั้งที่ 1 (30
มิถุนายน - 2 กรกฎาคม 2542) ได้มีการจัดตั้งคณะกรรมาธิการเขตแดน
ร่วมฯ ขึ้นและเมื่อวันที่ 14 มิถุนายน 2543 ประธานคณะกรรมาธิการ
เขตแดนร่วมฯ ของทั้งสองฝ่าย คือ ม.ร.ว.สุขุมพันธ์ุ บริพัตร รัฐมนตรี
ช่วยว่าการกระทรวงการต่างประเทศ และนายวาร์ กิม ฮง ที่ปรึกษารัฐบาล
ผู้รับผิดชอบกิจการชายแดน ได้ลงนามใน MOU 2543 โดย MOU 2543
ข้อ 1 กำหนดว่า
[ไทยและกัมพูชา] จะร่วมกันดำเนินการสำรวจและจัดทำ
หลักเขตแดนทางบกระหว่างราชอาณาจักรไทยกับราชอาณาจักร
กัมพูชาให้เป็นไปตามเอกสารต่อไปนี้
อนุสัญญาระหว่างสยามกับฝรั่งเศสแก้ไขเพิ่มเติมข้อบท
แห่งสนธิสัญญาฉบับลงวันที่ 3 ตุลาคม รัตนโกสินทรศก 112 (ค.ศ.
1893) ว่าด้วยดินแดนกับข้อตกลงอื่น ๆ ฉบับลงนาม ณ กรุงปารีส
เมื่อวันที่ 13 กุมภาพันธ์ รัตนโกสินทรศก 122 (ค.ศ. 1904)สนธิสัญญาระหว่างสมเด็จพระเจ้าแผ่นดินสยามกับ
ประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐฝรั่งเศส ฉบับลงนาม ณ กรุงเทพ
มหานคร เมื่อวันที่ 23 มีนาคม รัตนโกสินทรศก 125 (ค.ศ. 1907) กับ
พิธีสารว่าด้วยการปักปันเขตแดน แนบท้ายสนธิสัญญา ฉบับลงวันที่
23 มีนาคม รัตนโกสินทรศก 125 (ค.ศ. 1907) และแผนที่ที่จัดทำขึ้นตามผลงานการปักปันเขตแดนของ
คณะกรรมการปักปันเขตแดนระหว่างสยามกับอินโดจีนซึ่งจัดตั้งขึ้น
ตามอนุสัญญา ค.ศ. 1904 และสนธิสัญญา ค.ศ. 1907 กับเอกสารอื่น
ที่เกี่ยวข้องกับการบังคับใช้อนุสัญญา ค.ศ. 1904 และสนธิสัญญา
ค.ศ. 1907 ระหว่างสยามกับฝรั่งเศส ทั้งนี้ MOU 2543 ไม่ใช่การกำหนดเขตแดนแต่เป็น MOU
ที่ 2 ฝ่ายตกลงกันเกี่ยวกับขั้นตอนการสำรวจและจัดทำหลักเขตแดน
การที่ฝ่ายกัมพูชาอ้างว่าแผนที่มาตราส่วน 1 : 200,000 เป็นแผนที่
ของคณะกรรมการปักปันฯ การอ้างอิงเอกสารดังกล่าว ก็ไม่ได้แสดงว่า ไทย
ยอมรับ แผนที่หรือเส้นที่ปรากฏในแผนที่เป็นเส้นเขตแดน หากจะถือว่า
ไทยยอมรับในลักษณะนี้ ก็ต้องถือว่ากัมพูชายอมรับสันปันน้ำตามที่ระบุใน
อนุสัญญา ค.ศ. 1904 และสนธิสัญญา ค.ศ. 1907 ในข้อ 1 (ก) และ (ข)
ของ MOU 2543 ด้วย ดังนั้น จะต้องมีการเจรจากันต่อไป จนกว่าทั้งสองฝ่าย
จะได้ข้อยุติร่วมกัน
ประเด็นปัญหาเกี่ยวกับแผนที่มาตราส่วน 1 : 200,000
ที่มาของ แผนที่มาตราส่วน 1 : 200,000
สนธิสัญญากำหนดเขตแดนไทย - กัมพูชา มี 2 ฉบับ ได้แก่
อนุสัญญาสยาม - ฝรั่งเศส ค.ศ. 1904 และสนธิสัญญาสยาม - ฝรั่งเศส
ค.ศ. 1907 สนธิสัญญาทั้งสองฉบับระบุให้มีการจัดตั้งคณะกรรมการ
ผสมสยาม - ฝรั่งเศสเพื่อปักปันเขตแดน เพื่อดำเนินการสำรวจ
ภูมิประเทศจริง และได้มีการจัดทำแผนที่แสดงเส้นเขตแดน โดยมีการจัด
ทำแผนที่ 2 ชุด ได้แก่ แผนที่ชุด Bernard (ตามอนุสัญญาฯ ค.ศ. 1904
มี 11 ระวาง) และแผนที่ชุด Montguers (ตามสนธิสัญญา ค.ศ. 1907
มี 5 ระวาง) ซึ่งทั้งหมดเป็นแผนที่จัดทำในมาตราส่วน 1 : 200,000 ดังนั้น
เมื่อกล่าวถึง แผนที่มาตราส่วน 1 : 200,000 จึงหมายรวมถึงแผนที่
หลายฉบับ (มิได้หมายถึงแผนที่ระวางดงรักฉบับเดียว) ซึ่งครอบคลุม
เขตแดนไทย - ลาว และไทย - กัมพูชา ปัจจุบันทั้งหมด
แผนที่ระวางดงรัก ซึ่งเป็นแผนที่ที่ถูกกล่าวถึงมากที่สุด
และแสดงเขตแดนบริเวณปราสาทพระวิหาร จังหวัดศรีสะเกษ เป็นเพียง 1
ในแผนที่จำนวน 11 ระวางของแผนที่ชุด Bernard (ปัจจุบันเหลือใช้เพียง
8 ระวาง เนื่องจากเส้นเขตแดน ค.ศ. 1904 ตามแผนที่ชุด Bernard จำนวน
3 ระวาง ถูกยกเลิกโดยเส้นเขตแดนใหม่ตามสนธิสัญญา ค.ศ. 1907)
แผนที่มาตราส่วน 1 : 200,000 ระวางดงรัก กับคำพิพากษาของ
ศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ ปี 2505
ในคำพิพากษาคดีปราสาทพระวิหาร ปี 2505 ศาลฯ ระบุว่า จะไม่ตัดสินว่า
เส้นเขตแดนไทย - กัมพูชา บริเวณปราสาทพระวิหารเป็นไป ตามแผนที่มาตราส่วน 1 :
200,000 ระวางดงรัก (ต่อไปนี้จะเรียกว่า แผนที่ดงรัก) หรือไม่ อย่างไรก็ตาม ศาลฯ
จำเป็นต้องทราบว่า เส้นเขตแดนไทย - กัมพูชา อยู่ที่ใดในบริเวณปราสาทพระวิหาร
เพื่อใช้เป็นเหตุผลที่จะตัดสิน ว่า ปราสาทพระวิหารอยู่ภายใต้อธิปไตยของประเทศใด
ลักษณะของคำพิพากษาของศาลฯ แบ่งเป็น 2 ส่วน ได้แก่
(1) ส่วนเหตุผล (reasoning) ซึ่งในหลักการ ไม่มีผลผูกพันทางกฎหมาย
และ (2) ส่วนบทปฏิบัติการ (operative paragraph) ซึ่งมีผลผูกพันคู่กรณี
ในส่วนเหตุผล ศาลฯ อ้างเหตุการณ์ที่แสดงให้เห็นว่า ไทยได้
ยอมรับแผนที่ดงรัก ดังต่อไปนี้
(1) ฝ่ายไทยได้ดำเนินการเผยแพร่แผนที่ดงรักอย่างกว้างขวาง
ภายหลังที่ได้รับมาจากฝรั่งเศส และสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา
ดำรงราชานุภาพ ทรงขอแผนที่เพิ่มเติมด้วย
(2) ไทยไม่เคยคัดค้านเส้นเขตแดนบนแผนที่ดงรักจนถึง ค.ศ.
1958 แม้ว่าจะมีโอกาสหลายครั้ง เช่น การทำงานของคณะกรรมการ
ถอดอักษรสยาม - ฝรั่งเศส ค.ศ. 1909 การสำรวจภูมิประเทศของกรม
แผนที่ทหาร ค.ศ. 1934 และต่อมาได้ผลิตแผนที่ที่แสดงเส้นเขตแดน
ไปตามแผนที่มาตราส่วน 1 : 200,000 การเจรจาสนธิสัญญาทางไมตรี
พาณิชย์ และการเดินเรือ ค.ศ. 1925 และ ค.ศ. 1937 และระหว่าง
การประชุมหารือของคณะกรรมการประนอมฝรั่งเศส - ไทย ค.ศ. 1947
ในส่วนบทปฏิบัติการ ศาลฯ ระบุว่า ปราสาทพระวิหารตั้งอยู่
ในอาณาเขตภายใต้อธิปไตยกัมพูชา โดยไม่ได้ตัดสินเกี่ยวกับเส้นเขตแดน
หรือสถานะของแผนที่ระวางดงรัก
แผนที่มาตราส่วน 1 : 200,000 กับแผนที่ L7017/L7018
ประเด็นว่า เมื่อนำแผนที่มาตราส่วน 1 : 200,000 มาทาบลง
บนแผนที่ L7017/L7018 แล้วจะพบว่า เส้นเขตแดนตามแผนที่มาตราส่วน
1 : 200,000 ทำให้ไทยเสียดินแดนเป็นจำนวนมากนั้น มีข้ออธิบาย ดังนี้
1) แผนที่มาตราส่วน 1 : 200,000 และแผนที่ L7017/L7018 เป็น
แผนที่ที่มีวิธีการจัดทำ (Projection) แตกต่างกัน จึงมีลักษณะแตกต่างกัน
2) L7017/L7018 จัดทำโดยใช้พื้นผิวของรูปทรงกระบอก
(Mercator Projection) ซึ่งจะแสดงระยะทางที่ถูกต้อง แต่ขนาดของ
ภูมิประเทศจะคลาดเคลื่อน ในขณะที่แผนที่มาตราส่วน 1 : 200,000 ซึ่ง
จัดทำโดยใช้ Sinusoidal Projection (ลักษณะคล้ายหัวหอม) จะแสดง
ขนาดภูมิประเทศถูกต้อง แต่ระยะทางคลาดเคลื่อน
3) เนื่องด้วยคุณสมบัติที่แตกต่างกันของแผนที่ทั้ง 2 ชุด จึงไม่
สามารถนำแผนที่มาทาบกันได้ เพราะขนาดและรูปทรงของภูมิประเทศและ
เส้นเขตแดนจะแตกต่างกันมาก
1. ภาพตัวอย่างการนำแผนที่ประเทศสหรัฐอเมริกาที่ทำโดย
ระบบที่แตกต่างกันมาทาบซ้อนกัน จะเห็นว่าไม่สามารถทาบกันได้สนิท
ทั้ง ๆ ที่พื้นที่คือพื้นที่เดียวกัน
***ดังนั้นการนำแผนที่ที่ทำต่างระบบกันมาทาบซ้อนกันจึงไม่ถูกต้อง
ทั้งในด้านวิชาการและทางเทคนิค***
2. แผนที่มาตราส่วน 1 : 50,000 ของไทยทำในระบบเมอเคเตอร์ (Mercator Projection) กำหนดค่าโดยระยะห่างและทิศทาง
3. แผนที่มาตราส่วน 1 : 200,000 ของฝรั่งเศส ทำในระบบซินูซอยดอล
(Sinusoidal Projection) ทุกช่องสี่เหลี่ยมมีพื้นที่เท่ากัน
***ดังนั้นการนำแผนที่ที่ทำต่างระบบกันมาทาบซ้อนกันจึงไม่ถูกต้อง ทั้งในด้านวิชาการและทางเทคนิค***
ข้อมูลปราสาทพระวิหารประวัติการกำหนดเขตแดนระหว่างสยามกับอินโดจีน
ฝรั่งเศสคำพิพากษาศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ
กรณีปราสาทพระวิหารคำตัดสินวันที่ 15 มิถุนายน 2505 (ค.ศ. 1962)ความเห็นแย้งที่ว่า ปราสาทพระวิหารเป็นของไทยการปฏิบัติตามคำตัดสินของศาลยุติธรรมระหว่างประเทศการดำเนินการของฝ่ายไทยในการแก้ไขปัญหา
เขตแดนไทย - กัมพูชาการดำเนินการตามมาตรา 190 ของรัฐธรรมนูญแห่ง
ราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550การเสนอบันทึกการประชุม JBC 3 ฉบับ เพื่อขอรับ
ความเห็นชอบของรัฐสภาสาระสำคัญในการประชุม JBCการเจรจาร่างข้อตกลงชั่วคราว (draft Provisional Arrangement
- PA) เกี่ยวกับสถานการณ์ชายแดนบริเวณเขาพระวิหารบันทึกความเข้าใจระหว่างไทย - กัมพูชา ว่าด้วย
การสำรวจและจัดทำหลักเขตแดนทางบก ปี 2543 (MOU 2543)ความเป็นมาของ MOU 2543การละเมิดข้อตกลงของกัมพูชาและการประท้วงของไทยแผนแม่บทและข้อกำหนดอำนาจหน้าที่ของการสำรวจ
และจัดทำหลักเขตแดนทางบก ปี 2546 (TOR 2546)การประชุมคณะกรรมการชายแดนทั่วไปไทย - กัมพูชาการแก้ไขปัญหาไทย - กัมพูชา ในกรอบคณะมนตรี
ความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ UNSC และกรอบอาเซียนบทบาทของประธานอาเซียนในการสนับสนุนการแก้ไข
ปัญหาระหว่างไทย - กัมพูชา ผ่านกลไกทวิภาคีของทั้งสอง
ประเทศการแก้ไขปัญหาไทย - กัมพูชา
ในกรอบศาลยุติธรรมระหว่างประเทศเขตอำนาจ (jurisdiction) ของศาลยุติธรรมระหว่างประเทศหลังจากศาลยุติธรรมระหว่างประเทศตัดสินคดีปราสาท
พระวิหาร ปี 2505 ทำไมกัมพูชายังสามารถนำข้อพิพากษา
กลับเข้าสู่การพิจารณาของศาลยุติธรรมระหว่างประเทศได้อีกกัมพูชาขอให้ศาลยุติธรรมระหว่างประเทศมีคำสั่ง
ออกมาตรการชั่วคราวเงื่อนไขในการมีคำสั่งออกมาตรการชั่วคราวข้อมูลที่น่าสนใจ
ผู้พิพากษาเฉพาะกิจ (Judge ad hoc)ตัวแทน (Agent)ปราสาทพระวิหารกับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกกระบวนการการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกการประชุมคณะกรรมการมรดกโลก สมัยที่ 32
(WHC 32) ณ เมืองควิเบก ประเทศแคนาดา ปี 2551การประชุมคณะกรรมการมรดกโลก สมัยที่ 33
(WHC 33) ณ เมืองเซบีญา ประเทศสเปน ปี 2552การประชุมคณะกรรมการมรดกโลก สมัยที่ 34
(WHC 34) ณ กรุงบราซิเลีย ประเทศบราซิล ปี 2553การประชุมคณะกรรมการมรดกโลก สมัยที่ 35
(WHC 35) ณ กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส ปี 2554การดำเนินการของไทยและการแก้ปัญหาอย่างยั่งยืนท่าทีของไทยต่อความสัมพันธ์ไทย -
กัมพูชาการดำเนินความสัมพันธ์กับกัมพูชาของรัฐบาลปัจจุบัน
